USG piersi to podstawowe, bezpieczne i nieinwazyjne badanie obrazowe, które pozwala ocenić strukturę gruczołu piersiowego oraz okolicznych węzłów chłonnych. W praktyce klinicznej wykorzystujemy je zarówno do szybkiej diagnostyki objawów (wyczuwalny guzek, ból, wyciek z brodawki), jak i do kontroli zmian łagodnych oraz monitorowania piersi u kobiet ciężarnych i karmiących.
Dla kogo USG piersi jest badaniem pierwszego wyboru?
USG piersi rekomendujemy przede wszystkim:
- kobietom poniżej 40. roku życia – tkanka gruczołowa bywa gęstsza niż u kobiet starszych, a ultrasonografia lepiej różnicuje struktury w tej grupie wiekowej,
- kobietom w ciąży i karmiącym – badanie jest bezpieczne, bez promieniowania,
- w diagnostyce objawów: wyczuwalny guzek, ból piersi, zaczerwienienie/ocieplenie skóry, wyciek z brodawki, asymetria piersi, powiększenie węzłów w dole pachowym,
- w kontroli zmian łagodnych (np. torbiele, włókniakogruczolaki) – zgodnie z zaleceniem lekarza,
- u kobiet z implantami – USG ocenia tkankę wokół implantów i węzły, jest też naturalnym uzupełnieniem innych metod.
Powyżej 40. roku życia badaniem przesiewowym pierwszej linii pozostaje mammografia. USG nie zastępuje mammografii; traktujemy je komplementarnie – szczególnie, gdy chcemy doprecyzować charakter zmiany lub ocenić węzły chłonne.
Co wykrywa USG piersi?
- Zmiany lityczne i lite łagodne (np. włókniakogruczolaki), torbiele proste i złożone, obszary zapalne/ropnie, tłuszczaki.
- Obrazowe cechy zmian podejrzanych (niejednoznaczny kształt, nieregularne granice, nieprawidłowe unaczynienie w Dopplerze) – wskazanie do biopsji.
- Węzły chłonne pachowe/nadobojczykowe – ocena wielkości, kształtu i kory węzła.
- U pacjentek z dolegliwościami bólowymi – często wyklucza patologię i kieruje dalej (np. do leczenia bólu mięśniowo-powięziowego, korekty biustonosza sportowego, konsultacji endokrynologicznej).
Jak przygotować się do USG piersi?
- Termin w cyklu – najlepiej między 4. a 10. dniem cyklu (mniej wpływu hormonów na obrzmienie i bolesność piersi). Jeśli masz wyraźne objawy – wykonujemy badanie niezależnie od dnia cyklu.
- Kosmetyki – w dniu badania nie używaj balsamów/oliwek na skórę klatki piersiowej (mogą pogarszać kontakt głowicy ze skórą).
- Dokumenty – zabierz wyniki poprzednich badań obrazowych (USG, mammografia, MRI) i listę leków. Porównanie z wcześniejszymi obrazami ułatwia ocenę stabilności zmian.
Jak przebiega badanie?
Po krótkim wywiadzie lekarz poprosi o położenie się na kozetce. Na skórę nakładamy żel ułatwiający przewodzenie ultradźwięków. Głowica USG delikatnie „skanuje” pierś sektor po sektorze oraz dół pachowy. W razie potrzeby korzystamy z Dopplera, który ocenia unaczynienie zmiany. Badanie jest bezbolesne, trwa zwykle 10–20 minut. Bezpośrednio po badaniu omawiamy wynik i, jeśli trzeba, proponujemy dalsze kroki.
Jak czytać wynik USG piersi? Skala BI-RADS w praktyce
W opisie USG piersi możesz znaleźć klasyfikację BI-RADS (międzynarodowy system raportowania):
- BI-RADS 1–2 – obraz prawidłowy / zmiany łagodne. Zwykle zalecenie kontroli w standardowych odstępach.
- BI-RADS 3 – zmiana najpewniej łagodna, ale wymaga kontroli w krótszym terminie (np. 6 miesięcy), aby potwierdzić stabilność.
- BI-RADS 4–5 – zmiana podejrzana – zalecamy biopsję (BAC – biopsja cienkoigłowa lub core needle – gruboigłowa). Wybór metody zależy od charakteru zmiany i planu dalszego leczenia.
Ważne: o rozpoznaniu zawsze decyduje wynik badania histopatologicznego (biopsji), a nie sam obraz USG. Ultrasonografia jest mapą, która pomaga bezpiecznie trafić igłą w właściwe miejsce.
USG piersi a inne badania: kiedy łączymy metody?
- Mammografia – podstawowy skrining raka piersi w populacji kobiet 50–69 lat (w wybranych sytuacjach – wcześniej). USG doprecyzowuje obraz, ocenia węzły i piersi gęste.
- MRI piersi – metoda wysokoczuła, używana m.in. u pacjentek z bardzo wysokim ryzykiem genetycznym (BRCA1/BRCA2), po leczeniu oszczędzającym lub gdy inne badania są niejednoznaczne.
- Elastografia (USG) – analiza „twardości” zmiany – badanie dodatkowe, które bywa pomocne w różnicowaniu torbieli/zmian litych.
Co dalej po USG?
- Obraz prawidłowy / zmiany łagodne – otrzymasz zalecenia co do terminu kolejnej kontroli i ewentualnej modyfikacji nawyków (higiena piersi, aktywność fizyczna, dobór biustonosza sportowego, wsparcie fizjoterapeuty uroginekologicznego przy dolegliwościach bólowych).
- Zmiana niejednoznaczna (BI-RADS 3) – proponujemy kontrolne USG w krótszym odstępie (np. 6 miesięcy), by potwierdzić stabilność.
- Zmiana podejrzana (BI-RADS 4/5) – otrzymasz jasny plan: rodzaj biopsji, przygotowanie, miejsce wykonania oraz termin wizyty kontrolnej z omówieniem wyniku hist-pat. Koordynujemy dalszą ścieżkę w OpenMed lub – jeśli to potrzebne – w ośrodku referencyjnym.
USG piersi u mężczyzn
Choć rzadziej, również mężczyźni mogą wymagać USG piersi – najczęściej w przypadku ginekomastii, wyczuwalnego zgrubienia lub bólu. Badanie pozwala odróżnić ginekomastię od zmian guzowatych i zaplanować dalszą diagnostykę (endokrynologiczną/onkologiczną).
Umów USG piersi w OpenMed Warszawa – Wola (ul. Wschowska 8)
Jeśli wyczuwasz guzek, masz ból piersi, wyciek z brodawki lub potrzebujesz kontrolnego badania – umów badanie USG piersi w dogodnym terminie. Pracujemy w zespole, który łączy doświadczenie kliniczne z empatyczną komunikacją, a wynik badania przekładamy na jasny plan dalszego postępowania.
Rejestracja: openmed.pl lub telefonicznie 22 100 45 20 / 22 100 46 20.
Najczęstsze mity i pytania pacjentek
Czy USG piersi boli?
Nie. Możesz odczuwać lekki dyskomfort związany z uciskiem głowicy na tkankę, szczególnie przy tkliwości okołomenstruacyjnej, ale badanie jest niebolesne.
Czy USG jest bezpieczne w ciąży i w laktacji?
Tak. USG wykorzystuje ultradźwięki, nie promieniowanie. W ciąży i w okresie karmienia to badanie pierwszej linii.
Mam implanty – czy USG ma sens?
Tak. Ocenimy tkankę wokół implantów i węzły chłonne. W wybranych sytuacjach dołączamy inne metody (np. MRI).
USG czy mammografia – co lepsze?
To nie konkurencja, lecz współpraca metod. Dobór zależy od wieku, gęstości piersi, objawów i wcześniejszych wyników.
Czy USG „wykryje” każdy nowotwór?
Nie ma badania doskonałego. Dlatego łączymy wywiad, badanie przedmiotowe i właściwą metodę obrazową; w razie wskazań kierujemy na biopsję.
Kiedy zgłosić się pilnie?
Niezależnie od terminu w cyklu, nie zwlekaj, jeśli pojawi się:
- nowy, wyraźnie wyczuwalny guzek lub szybko rosnąca zmiana,
- wyciek krwisty z brodawki,
- wciągnięcie brodawki lub skóry, „skórka pomarańczowa”,
- utrzymujący się ból, obrzęk, zaczerwienienie (szczególnie z gorączką – możliwe zapalenie/ropień).
W takich sytuacjach wykonamy USG poza „optymalnym” oknem cyklu – liczy się czas.
